اگر می‌دانید روف گاردن چیست و چه مزیت‌هایی برای فضای شهری و ساکنان ساختمان دارد، احتمالا دوست دارید با انواع روف گاردن نیز آشنا شوید تا بتوانید یک بام سبز مناسب بر اساس نیازهایتان بسازید. انواع روف گاردن بر اساس روش اجرا به سه نوع گسترده، متمرکز و نیمه متمرکز تقسیم می‌شوند و همچنین بر اساس نوع کاربری نیز می‌توانند به دسته‌های مختلفی مانند زراعی، تجاری، اداری و خصوصی دسته‌بندی شوند. بر اساس شرایط اقلیمی منطقه، ساختار و ظرفیت‌های پشت بام و همینطور نیازهای شما، می‌توان انواع روف گاردن را بر روی پشت بام اجرا کرد.

در ادامه بررسی می‌‌کنیم انواع مدل روف گاردن چیست و هریک چه کاربری‌هایی دارند تا بتوانید تصمیم‌گیری کنید کدام نوع روف گاردن برای ساختمان مناسب است.

انواع روف گاردن بر اساس روش اجرا

روش اجرا در انواع روف گاردن متفاوت است. پیش از آنکه انتخاب کنید قصد اجرای چه نوع روف گاردنی را دارید، لازم است تا از برخی موارد اجرایی اطلاع کسب کنید. مانند نوع گیاهان قابل کاشت، عمق خاک مورد نیاز و میزان مراقبت و نگهداری دوره‌ای. در ادامه به انواع مدل روف گاردن بر اساس نحوه اجرا می‌پردازیم:

بام سبز گسترده  (Extensive green roof system)

روف گاردن گسترده بیش از آن که محلی برای گردهم آمدن ساکنین و استراحت باشد، اهداف زیست‌محیطی دارد. این نوع روف گاردن پوشیده از گیاهانی است که در عمق کمی از خاک کشت می‌شوند و همینطور نیاز به آبیاری و مراقبت اندکی دارند؛ مانند علف‌ها، گیاهان سدوم و کاکتوس‌ها. بیشتر این گیاهان در جای دیگری کشت شده‌اند و فقط به روف گاردن منتقل می‌شوند.

تصویر روف گاردن گسترده
اجرای روف گاردن گسترده برای اهداف زیست محیطی

مزیت مهم روف گاردن‌های گسترده، هزینه اجرای پایین و سهولت اجرا است. همینطور در مواقعی که سازه در برابر تحمل وزن با محدودیت مواجه است، بام سبز گسترده به دلیل سبک بودن گزینه مناسبی محسوب می‌شود.

بام سبز فشرده (Intensive green roof system)

ظاهر باغ سبز فشرده، بیشتر شبیه به یک باغ بر روی پشت بام است. برای اجرای بام سبز فشرده، سازه نباید با محدودیت وزن مواجه باشد. زیرا در این نوع روف گاردن، درخت و درختچه کاشته می‌شود و عمق خاک باید حدود ۳۰ سانتی‌متر باشد. علاوه بر این گیاهان، المان‌هایی مانند آلاچیق و آبنما در روف گاردن قرار می‌گیرد که وزن آن‌ها نیز به سازه تحمیل می‌شود.

نقطه قوت روف گاردن فشرده، امکان طراحی خلاقانه و ایجاد فضایی مناسب برای استراحت ساکنین و اجتماعات است.

بام سبز نیمه‌فشرده  (Semi-intensive green roof system)

همانطور که از نام این نوع روف گاردن مشخص است، بام سبز نیمه فشرده یکی از انواع روف گاردن است که ویژگی‌های آن مابین بام سبز فشرده و متمرکز می‌باشد. این نوع روف گاردن در مقایسه با روف گاردن فشرده، تحمل وزن پایین‌تری دارد، اما بر خلاف بام سبز گسترده تنها کاربرد زیست‌محیطی ندارد و می‌توان از آن برای استراحت و تفریح افراد نیز استفاده کرد. هزینه ساخت روف گاردن نیمه متمرکز و مراقبت‌های دوره‌ای لازم برای آن، مابین روف گاردن فشرده و متمرکز است.

بام سبز زنده یا تنوع زیستی (Biodiverse green roof system)

سه موردی که به پیش‌تر به آن‌ها اشاره کردیم، از متداول‌ترین انواع روف‌گاردن هستند که در ایران نیز به وفور اجرا شده‌اند. نوع دیگری از روف گاردن وجود دارد که با نام بام سبز زنده شناخته می‌شود. این نوع روف‌گاردن کاربردی در جهت فضای استراحت و معاشرت افراد ندارد و صرفا بستری برای بهبود تنوع زیستی در فضای شهری محسوب می‌شود.

برای اجرای این نوع بام سبز، از تنه‌های درخت و مصالح بازیافتنی استفاده می‌کنند. گیاهان آن نیز معمولا خودرو هستند و نیاز چندانی به مراقبت و نگهداری ندارند. محل اجرای روف گاردن زنده، معمولا جایی است که در معرض دید قرار ندارد؛ زیرا هدف از اجرای آن، زیباسازی مناظر شهری نیست و فقط با هدف بهبود تنوع زیستی گیاهان و جانوران ساخته می‌شود.

تا به اینجا با انواع روف گاردن بر اساس نحوه اجرای آن‌ها آشنا شدید. در ادامه قصد داریم انواع بام سبز را بر اساس کاربری بررسی کنیم.

انواع روف گاردن بر اساس کاربری

هریک از انواع مدل‌های روف گاردن می‌توانند برای موارد خاصی مورد استفاده قرار بگیرند. به طور معمول، انواع روف گاردن بر اساس نحوه استفاده از آن‌ها عبارت است از:

روف گاردن اجتماعی

این نوع روف گاردن همانطور که از نام آن مشخص است، فضایی جهت گرد هم آمدن افراد در مجتمع‌های تجاری یا اداری است و می‌تواند دارای فضای کافی‌شاپ یا رستوران نیز باشد. این نوع روف گاردن بیشتر در بام مجتمع‌های تجاری به چشم می‌خورد و علاوه بر فضای سبز، دارای محیطی مسقف و یا مجهز به سایه‌بان برای قرارگیری میز و صندلی است. این نوع بام سبز می‌تواند دارای آلاچیق، آبنما، مشعل، استخر و سایر تجهیزات دیگر باشد.

روف گاردن مسکونی

روف‌گاردن‌هایی که در مجتمع‌های مسکونی ساخته می‌شوند، روف‌گاردن مسکونی نام دارند. این روف‌گاردن برای استفاده ساکنین مجتمع طراحی شده و می‌توان در آن آلاچیق، آبنما، مجسمه، سایه‌بان، مشعل، استخر و جکوزی نیز طراحی کرد.

روف گاردن زیست محیطی

روف گاردن زیست محیطی، با هدف کاهش جزایر گرمایی در شهرها ساخته می‌شود. روف گاردن زیست محیطی به نوعی مانند عایق حرارتی عمل می‌کند. به این صورت که گیاهان موجود در سقف ساختما‌ن، گرمای خورشید را به خود جذب می‌کنند و مانع از گرم شدن ساختمان می‌شوند. این روف گارن‌ها همچنین می‌توانند زیستگاهی مناسب برای پرندگان و حشرات مفید باشند.

روف گاردن زراعی

روف گاردن زراعی در ایران چندان مورد استفاده نیست. این نوع روف گاردن مانند یک زمین کشاورزی بر روی پشت بام است و از آن برای تامین گیاهان خوراکی و محصولات کشاورزی استفاده می‌شود.

هدف از ایجاد روف گاردن کشاورزی یا زراعی، احیای دوباره فرهنگ کشت و تولید خانگی در فضای شهری است. به نقل از سایت urbangreenlab.org این نوع روف گاردن می‌تواند به کاهش گاز کربن نیز کمک کند.

کدام یک از انواع روف گاردن را اجرا کنیم؟

در این متن به انواع روف گاردن و کاربردهای آن پرداختیم تا بتوانید تصمیم‌گیری کنید کدام یک از انواع روف گاردن برای نیازهای شما مناسب‌تر است. مهندسین هوم سازه پس از بازدید از پشت بام و ارائه مشاوره تخصصی، می‌توانند انواع روف گاردن را در ساختمان طراحی و اجرا کنند. جهت طراحی و اجرای روف گاردن کافیست با ما تماس بگیرید.